Муус устар 4-5 күннэригэр Дьокуускай куоракка саха тылын, литературатын, төрүт култуура учууталларын бастакы сийиэһэ буолан ааста. Онно биһиги оскуолатын төрүт култуура учуутала Аргунова Л.В. иккиэ буолан дэлэгээтинэн талыллан сылдьан кэллибит. Сийиэскэ өрөспүүбүлүкэ улуустарыттан 500 дэлэгээт, ону таһынан 50- ча ыҥырыылаах ыалдьыт сырытта. Бастакы күн эбиэккэ диэри А.Е. Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр пленарнай мунньах буолла. Онно дакылааттары оҥордулар: Ф.В. Габышева үөрэх министрин 1-гы солбуйааччы, тыл сүбэтин бэрэссэдээтэлэ С.С. Семенова Саха Өрөспүүбүлүкэтин оскуолаларын чинчийэр научнай институт дириэктэрэ, пед.н.д., Поликарпова Е.М. ХИФУ институтун саха тылын, литературатын уонна төрүт култуура кафедратын сэбиэдиссэйэ, Иванова А.В., Саха Өрөспүүбүлүкэтин национальнай оскуолаларын чинчийэр научнай институт сүрүннүүр научнай үлэтэ, пед.н.х., Торотоев Г.Г., ХИФУ АФ ХИ норуоттарын тылларын уонна култууратын институтун директора, Попова И.Н. АНА СС гуманитарнай чинчийии уонна аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар проблемаларын институтун дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу, фил. н.х. Тыл эттилэр : Жирков А.Н. – Ил Түмэн спикера, Шамаева И.И.,өрөспүүбүлүкэтээҕэ лиссиэй – интэрнээт директора, Ил Түмэн дьокутаата, Барашкова М.Ф. – Чурапчы Бахсы орто оскуола учуутала, Каженкин Р.Н., “Айыы кыһата” учутала, Никифорова А.Д. Найахытааҕы техникум преподавателэ уо.д.а.

Эбиэт кэннэ учууталлар 7 араас хайысханан төгүрүк остуолларга санааларын эттилэр. Саха тылын билиҥҥи туругунан, оскуолаҕа үөрэтиини, оҕо уһуйааннарыгар балаһыанньа хайдаҕын уоттаах –төлөннөөх тылларынан ырыттылар, баар кыһалҕалары туоратарга хайдахүлэлэһиэххэ сөбүн туһунан санааларын тиэртилэр.

Сийиэс иккис күнүгэр бу үлэ чопчуланан учууталлар бары сийиэс резалюциятыгар киллэрэр боппуруостарын ырыттылар, дьүүллэстилэр. Ордук болҕомтоҕо оскуолаларга саха тылын, литературатын чаастарын аччааһына, төрүт култуура үөрэтиллибэт буолбута, эксээмэҥҥэ суолта бэриллибэтэ, куорат оскуолаларыгар саха кылааһа тиийбэтэ, ордук промышленнай улуустарга сахалыы эйгэ суоҕа, үчүгэй оҥоһуулаах ааҕар кинигэлэр, оҕоҕо аналлаах сахалыы тыллаах телевиденияҕа биэриилэр, кыра саастаах оҕолорго мультиктар аҕыйахтара уо.д.а. ылылыннылар.

11 чаастан правительство 2-с нүөмэрдээх дьиэтигэр сийиэһи түмүктүүр тэрээһин буолла. 7 хайысхаттан биирдии дэлэгээт тахсан резолюцияҕа тугу киллэрэрин билиһиннэрдэ. Ол түмүллэн, ырытыллан бэчээккэ тахсыа диэн эрэннэрдилэр. Үлэлэригэр ситиһиилээх учуталлары наҕараадалааһын буолла. Ил Түмэн бэрэсэдээтэлэ А.Н. Жирков өр сыл ыччаты иитиигэ - үөрэтиигэ сыралаах үлэлэрин сыаналаан, Ил Түмэн Бочуотнай грамотатын, харыга кэтэр кыһыл көмүс чаһыны 4 учууталга туттарда. Ол кэннэ СӨ Ил Дарханын махтал суругунан 6 учуутал бэлиэтэннэ. Мин ити икки үрдүк наҕараадаҕа тиксибиппиттэн үөрдүм уонна өр сыллааах түбүктээх үлэм сөпкө сыаналанна дии саныыбын. Түмүккэ Сайдыы диэн ааттаах саха тылын, литературатын, култууратын, учууталларын ассоциацията тэрилиннэ. Салайаачынан Чурапчы улууһун Бахсы орто оскуолатын учуутала Барашкова Ж.Ф. талылынна. Онон сийиэс түмүгүнэн улахан уларыйыылар, хамсааһыннар буолуохтара диэн эрэнэбин.

Аммосова В.И. СР үөрэҕин туйгуна, Уус – Алдан улууһугар үөрэҕэрии сайдыытыгар кылаатын иһин бэлиэ хаһаайына